* برای ارائه ی یک بازخورد سازنده از فعالیت کودک ، بهتر است جملات خود را بااین عبارتها آغاز کنید :

  * اگر معلم قصد داشته باشد ایـن مفهوم را بـرساند کـه دانش آموز نیاز مند کمک و فعالیت خاصی است ، بهتر است جملات خود را با این عبارتها آغاز کند :

  *جملاتی که نباید آنها را در بازخوردهای توصیفی به کار برد :

بازخوردهای توصیفی و تشویقی

فرشته بهشتی          خیلی قشنگ نوشتی

حالا شدی باسواد          دل منم شده شاد

جَمعه چقدر حواست          دقیقه خیلی کارت

فرشته بهشتی          تمیز و درست نوشتی

مشقت شده مرتب          ای کودک مودب

به مثل ماه تابان          قشنگی و درخشان

سبد سبد گل یاس          زرنگ، توی کلاس

قایق روی دریا         نوشته ای چه زیبا

ای کودک خیلی ناز          مرا کردی سرافراز

دخترم (پسرم) زیبا نوشته         مثل گل نوشته

قشنگی چون کبوتر          از همه هستی بهتر

باهوش و خوش بیانی          ای کودک ایرانی

قشنگ نوشتی و ناز          ای دختر (پسر) سر افراز

زنده باشی و سالم          تلاش بکن تو دائم

ای کودک مهربان          دوستت دارم همچو جان

خورشید گرم و روشنی         همیشه در قلب منی

شکوفه های رنگ به رنگ         خسته نباشی، قشنگ

از تنبلی جدایی          ای هدیهء خدایی

کارت شده چه بهتر         ای گل من، تاج سر

فرشته بهشتی          امروز سریع نوشتی

یادت نره خط کشی          فردا حتما بکشی

برگه نَکَن دوباره          از دفتر بیچاره

ای گل ناز و خوشبو          بخوان درست از این رو

کار گروهی بدان          می کنه کارُ آسان

ای کودک بهشتی          کامل دقیق نوشتی

هستی دقیق پر تلاش          همیشه خنده رو باش

کودک خوب و نازی         واژه درست می سازی

پی برده ام به رازی          زیبا جمله می سازی

عقیدهء من اینه          کودک خوب همینه

خلاقی و مهربون          همیشه اینطور بمون

ماهی نوشت تو دریا         آفرین و مرحبا

آسمان پر ستاره          مشقت نظیر نداره

دانا و پر توانی          ای کودک ایرانی

پسر (دختر) خوب و نازم          به دیکته ات می نازم

نون و پنیر و پسته          مشقت به دل نشسته

صد آفرین ای کودک          چه خوب نوشتی اردک

ای پسر (دختر) نازنین          بهت می گم آفرین

ای گل توی کلاس          زیبا هستی مثل یاس

بارون میاد ریز ریز          اول بخوان بعد بنویس

یک گل شادابی تو          آفتاب و مهتابی تو

به مثل یک ستاره          نور از مشقت می باره

برف میاد دونه دونه          پسرم (دخترم) درس می خونه

با مشقی که نوشتی          تو لایق بهشتی

•عزیزم با ذوق و سلیقه ای که در تو می بینم توانایی زیبانویسی را داری یا بهتر از این باشی  .

•پیداست که برای انجام این کار تلاش نموده ای یا ننموده ای   .

•خوشحالم که برای حل مسائل ریاضی ، کوشا بوده ای یا هستی   .

•فرزندم وقتی دقت تو را در درس یا تکالیف می بینم خوشحال
می شوم یا از تلاش تو لذت می برم   .

•پسرم ! توانایی انجام آزمایش های علوم را داشتی ، توانایی تو را در انجام آزمایش ها دیدم ، موفقیت تو ر

•دختر خوبم ! شما به تمام اهداف در جمع و تفریق های اساسی در حد مطلوب دست یافته ای   .

•این طور به نظر می رسد که در درس ....  مشکل داری . امیدوارم که با انجام فعالیت ها در منزل یا تمرین و تکرار تلاش کنیم تا موفق گردی . موفقیت در زمینه ی درس نیاز به تمرین دارد. تمرین کن ، تمرین کن ، تمرین کن   .

•پسر خوب و عزیزم در دیکته نیاز به تمرین بیشتر داری . امید است در این زمینه تلاش کنی تا موفق گردی   .

•از اینکه امروز موفق شدی خوشحالم

•پشتکار و تلاش شما می تواند در موفقیت و پیروزی مؤثر باشد   .

از انیکه نسبت به یادگیری درس  .....  شوق زیاد داری لذت می برما خواهانم   .

•بهتر است در زمینه .... کوشش بیش تری بکنی تا موفق گردی   .

•از اینکه مهارت لازم برای حل مسئله داری خوشحالم   .

•از توانایی به کارگیری دانش تو عزیزم ابراز شادی می کنم   .

•عزیزم لازمه ی پیشرفت خواستن است   .

•دلبندم هرگز کاری را که امروز می توانی انجام دهی به فردا موکول نکن   .

•خوشحالم که شرکت فعال در گروه و درس و مدرسه داری  .

•پسرم : کسانی موفق می شوند و موفق باقی می مانند که تلاش و تمرین داشته باشند  .

•منتظرم عزیزم   ناز و قشنگ و خوبم

•کارهای بهترت را   من به زودی ببینم

•1و 2 و 3و 4   دندونه ها را بشمار

•به دوستت دادی یاری   آری کردی همکاری

•حل کرده ای این تفریق   کامل درست و دقیق

•گلم باید بدونه   که خط های زمینه

•می کنه کمکش تا   خطش بشه نمونه

یادت نره خط کشی   فردا حتماً بکشی

•فرشته بهشتی   آخر وقت نوشتی ؟

•فرشته بهشتی   بی حوصله نوشتی ؟

•جمعه چقدر حواست   دقیقه خیلی کارت

•مشقت شده مرتب   ای کودک مؤدب

•زنده باشی و سالم   تلاش بکن تو دائم

•اول بخوان بعد بنویس   ای کودک خوش نویس

•دخترم باید بدونه   همیشه یادش بمونه

•که سمت راست یکی است   سمت چپ دو تایی است

•اول بخوان سؤال ها   خوب فکر بکن به آنها

•سپس جوابشان ده   با دقت و با خنده

•شادی شادی با ورزش  اول درس بعد گردش

•گوشه برگه هایت   برگه های کتابت

  * 

 آیا برای تربیت کودکان اصول یکسانی وجود دارد که والدین با رعایت آن اصول بتوانند به نحو مطلوبی عمل کنند؟ هر چند که شاید نتوان اصول کاملا روشنی را برای تربیت بیان کرد، ولی می توان به چند اصل کلی اشاره کرد که فرایند تربیت را آسانتر می کند. در زیر به برخی ار مهارتها و اصول مهم اشاره می شود: 

1ثبات عمل کنید

ثبات داشتن در رابطه با کودک یکی از اصول مهم فرزندداری است معهذا ممکن است در پیروی از آن در موقعیت های روزانه با مشکل مواجه شوید. اگر هنگامی که کودک کاری را انجام می دهد به او لبخند زنید لکن در زمان دیگری همان کار یا شبیه آن را انجام دهد به او سخت بگیرید کودک به شدت دچار سردرگمی می شود. چرا این عمل در یک زمان خطای بزرگی بود و در زمان دیگر خنده آور؟ هنگامی که اجازه می دهید حالات خلقی شما عکس العمل هایتان را نسبت به کودک تحت تاثیر قرار دهد، قرار گرفتن در این بی ثباتی آسان می شود. 

ممکن است چنان روز بدی را شروع کرده باشید که هر عمل کودک در نظرتان بی مورد جلوه کرده و بهمین دلیل او را تنبیه کنید. پس مواظب باشید کودک خود را به علت رفتار مثبت که انجام داده تشویق نمایید و به علت رفتار منفی تنبیه نمایید نه اینکه ملاک تشویق یا تنبیه شما حالات خلقی شما باشد. روزی شاد و پر حوصله و روز دیگر به دلایل گوناگون خسته و بی حوصله. 

2هماهنگ باشید

بعنوان پدر و مادر لازم است اصول یکسانی داشته باشیم حداقل در جلوی کودکان وانمود کنیم که در تربیت آنان هماهنگیم. اگر رفتاری را پدر تائیید می کند و مادر رد باعث عارض کودک می شود پس بهتر است به عنوان والدین قبلا با یکدیگر هماهنگ باشیم و حداقل در جلوی کودکان عدم هماهنگیمان را بروز ندهیم. 

3زمانی خاص برای توجه بدون قید و شرط به بچه ها اختصاص می دهید

منظور از توجه بدون قید و شرط، توجه بدون هیچ قید و شرطی است یعنی بدون توجه به رفتار کودک زمان خاصی را به وی صحبت می دهیم، با وی صحبت می کنیم، درد دل می کنیم، درد دل او را گوش میدهیم و یا بازی می کنیم، همبستگی به سن فرزندان دارد. وی باید احساس کند زمانی خاص را به وی اختصاص داده ایم. می توانیم هر روز چند دقیقه در آخر هفته یک ساعت این کار را انجام دهیم. 

4الگوی مناسبی باشید

هر چه امر می کنید، بهتر است در ابتدا خودتان آن کار را انجام دهید و از هر چه فرزندتان را باز می دارید خودتان هم انجام ندهید. اگر دروغ گفتن را نهی می کنید بهتر است خود دروغ نگویید. این مورد در دراز مدت نتیجه می دهد، چون بچه ها بیشتر از آنکه از کلام ما آموزش ببینند، از رفتار ما آموزش می بینند. پس ابتدا از خود شروع کنیم.

5رابطه ای سالم با کودکتان برقرار کنید

برای ایجاد رابطه ای سالم از شیوه گوش دادن فعال استفاده کنید. وقتی فرزندتان چیزی می گوید به خوبی به سخنانش گوش دهید، حتی اگر با کودک موافق نیستید، اجازه دهید صحبتهایش تمام شود، تماس چشمی مناسب و انجام ندادن کاری دیگر در هنگام صحبت با کودک، به وی می فهماند که برای حرف زدن وی ارزش قائلید و عقاید او برای شما مهم است. غیر از گوش دادن فعال لحن صحبت شما در هنگام امر کردن به وی باید مودبانه باشد و حتی الامکان دستوری نباشد به همان اندازه که نسبت به بهترین دوست خود مودب هستید در مورد فرزند خود مودب باشید. صحبت مودبانه درهنگام خشم و ناراحتی، معلم خوبی برای کودک و نوجوان است که حتی در هنگام خشم به طور صحیحی رفتار کنند. از توهین کردن به بچه ها جدا بپرهیزید. گفتن کلمات ناپسندی مثل: احمق،نادان ، کودکان، بی تربیت نه تنها زمینه ساز هیچ تغییری نیست، بلکه در دراز مدت شما را در تربیت با مشکل مواجه می کند. اگر خیلی هم از دست فرزند خود ناراحتید بگویید تو فلان کار را انجام دادی و من به این علت عصبانیم ولی توهین نکنید.

هنگام صحبت کردن با کودک سعی نکنید از نظر فیزیکی بر او مسلط باشید. و در آخر اینکه بالغانه صحبت کردن (مثل من خیرخواه توام، کاری را بکن که من می گویم تا مشکل تو حل شود، من که بد تو را نمی خواهم و...) وعظ کردن و بحث اخلاقی را در حداقل خود بکار برید، زیرا آنها در بازنگهداشتن ارتباط، مفید نمی باشد. 

6از مقایسه کردن فرزندتان با دیگران پرهیز کنید

سعی کنید پیشرفت فرزندتان را نسبت به خودش در نظر بگیرید، حتی اگر چند فرزند دارید، این چند نفر را نیز با یکدیگر مقایسه نکنید. 

7آزادی و محدودیت زیاد ایجاد نکنید

v   کودک نباید زیاد آزاد باشد و نه زیاد محدود. محدودیتهایی که ایجاد می شود باید پایدار و منطقی باشد. اگر می گویید شب باید در منزل خودتان بخوابد و منزل کس دیگری نباشد، دلیل آن را توضیح دهید و در برابر اصرار کودک و دیگران کوتاه نبایید. اگر محدودیتها منطقی باشد، چانه بردار نیست و برای آینده کودک بهتر است. 

8درموقع مناسب به کودک دستور دهید

دستوری که به کودک می دهید درحد توانایی اش نیست یا اینکه فعلا سرگرم کار دیگری است و دستورش را اجرا نمی کند، به هیچ وجه به وی دستور ندهید زیرا این کار وی را نافرمان بار می آورد. 

9لازم نیست همه خواسته های کودک برآورده شود

در این مورد منطقی عمل کنید و بلافاصله بعد از این که کودک چیزی خواست برایش تهیه نکنید. ضمن اینکه باید زیاد او را ناکام نگذارید ولی عمل کردن به همه خواسته های او باعث می شود در آینده از کنترل شما خارج شود.

10تناسب سن کودک به او کار و مسئولیت محول کنید

لازم نیست همه کارهای فرزندتان را شما انجام دهید و کودک در منزل فقط مصرف کننده باشد. همچنانکه کودک رشد می کند می تواند بسیاری از کارهای خود و خانه را انجام دهد. چنین استقلالی را به کودک بدهید. یکی از عیوب خانواده های مرفه این است که همه کارهای کودک را برایش انجام می دهند و هیچ مسئولیتی به وی نمی سپارند. به همین علت وقتی که کودک به سن نوجوانی و جوانی می رسد،نمی تواند برای خود کاری انجام دهد و کاملا متکی به دیگران می شود. 

11ر مورد موفقیتهای و شکستهای کودکان منطقی عمل کنید

برخورد منطقی با شکستها و موفقیتها باعث می شود انگیزه برای کارهای بعدی در کودک از بین نرود. بزرگ کردن موفقیت و زیاد منفی جلوه دادن شکست هیچ کدام صحیح نیست. اگر فرزندتان در یک مسابقه ورزشی مدال می آورد، آن را زیاده از حد بزرگ و با اهمیت جلوه ندهید، زیرا اگر دوباهر نتوانست مدال بیاورد شدیدا احساس بی ارزشی می کند و اگر هم شکست خورد آن را زیاد مهم تلقی نکنید تا بتواند باز تلاش خود را از سر گیرد. در این مورد، شکست و موفقیت در تحصیل حائز اهمیت ویژه ای است. 

منابع

1- کتاب، شما و کودکتان، نوشته بیل ر. واگن سلر و ریچاردل. مک داول، ترجمه: دکتر مختار ملک پور

2- شفیع آبادی ، عبدا...(1381) فنون تربیت کودک، انتشارات چهر، تهران. / مرکز مهر

به گزارش ایرنا محققان دانشگاه سوربن با ارایه 10 روش ساده موفق به افزایش هوش افراد شدند. در این آزمایش هزار نفر مورد بررسی قرار گرفتند و آزمونی برای سنجش هوش آنها به‌عمل آمد.

پس از آن محققان این 10 مورد را مطرح کردند و از افراد خواستند که تعدادی از این موارد را در امور روزانه به‌کارگیرند. چند ماه بعد از آن یک تست سنجش هوش به عمل آمد که نتیجه آن کاملاً حیرت آور بود چراکه میزان هوش افراد به میزان قابل توجهی افزایش یافته بود.

محققان معتقدند که عوامل بسیاری مانند عوامل ژنتیکی، تغذیه، محیط پرورش و نظایر آن در میزان هوش افراد موثر است ولی این 10 مورد در افزایش هوش تاثیر بسزایی دارد.

عوامل مذکور عبارتند از :

•کاهش میزان تماشای تلویزیون - میزان تماشای تلویزیون را به حداقل کاهش دهید . تماشای تلویزیون برای بعضی از افراد یک سرگرمی بزرگ محسوب می‌شود و برای آنها به نوعی اعتیاد تبدیل شده است. ولی مشکل بزرگ این است که تماشای تلویزیون امکان استفاده از توانایی‌های ذهنی را در اختیار فرد قرار نمی دهد و به قولی ذهن را به تکاپو نمی‌کشاند.

این حال درست مانند زمانی است که فرد انرژی کافی برای فعالیت های ورزشی را داشته باشد ولی ماهیچه‌های او ضعیف باشد و او را در انجام فعالیت ها با وجود داشتن انرژی کافی یاری نکنند.

تا به حال دقت کرده اید که پس از تماشای طولانی مدت تلویزیون احساس می کنید بدنتان خشک شده و چشمانتان می سوزد؟ اکنون تصور کنید که برای ذهنتان چه اتفاقی می افتد! محققان توصیه می کنند که در اوقات فراغت مطالعه کتاب، گفتگو با دوستان، گوش دادن به موسیقی مورد علاقه و گردش به مراتب بهتر از تماشای تلویزیون است.

• ورزش به طور منظم - محققان تا امروز فکر می‌کردند که بیشترین عامل در تقویت توانایی ذهنی مطالعه و یادگیری علوم جدید است ولی تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که پس از انجام فعالیت منظم ورزشی یک موج انرژی در بدن تولید می‌شود که مهمترین عامل در افزایش تمرکز است.

•مطالعه کتابهای چالش انگیز– اکثر افراد به مطالعه کتاب‌های رمان علاقه مندند ولی محققان نشان داده اند که مطالعه کتاب‌هایی که ذهن افراد را درگیر کند و پس از آن سوال‌های زیادی برای افراد ایجاد شود به تقویت سلولهای خاکستری کمک می‌کند.

•خواب کافی – هیچ چیز نمی‌تواند به اندازه کمبود خواب میزان حافظه را کاهش دهد. بهترین روش برای دستیابی به خواب کافی زود خوابیدن در شب و زود برخاستن در صبح است.

• دادن فرصت برای واکنش به مسایل – ممکن است پس از شنیدن یک اتفاق هیجان زده شوید، این هیجانات می تواند در قالب شادی، خشم، ناراحتی، ترس یا اضطراب باشد. بنابراین لازم است که پس از برخورد با یک مساله به عنوان اولین قدم به خود یک فرصت کوتاه دهید تا تمام جوانب موضوع را بررسی کنید.

شاید اگر با آرامش موضوعی را تحلیل کنید ببینید آنقدر که فکر می کردید گیج کننده نبوده و ارزش خراب کردن اوقات شما را نداشته است.

•معاشرت با افرادی با تفکرات متفاوت – این کار به شما امکان می‌دهد که تمام جنبه‌های ذهنتان فعال شود. یعنی لازم نیست که تمام دوستانتان از قشر خاصی از اجتماع باشند. شما می‌توانید با یک پزشک، مهندس ، نقاش و نویسنده رمان معاشرت کنید.

•مسافرت به نقاط مختلف دنیا – اگر این امکان برایتان وجود دارد به نقاط مختلف دنیا سفر کنید و با فرهنگ‌های متفاوت آشنا شوید. این فرآیند باعث می شود افق وسیعی از ذهنتان فعال شود که قبلاً از آن بی اطلاع بوده‌اید.

•در ساعاتی از روز تلفن همراه خود را خاموش کنید و به ایمیل های کاری خود پاسخ ندهید – اگر در ساعاتی از روز زمانی را کاملاً به خود اختصاص دهید و با خود به دور از تمام مشکلات خلوت کنید می بینید که میزان حافظه و یادگری شما به میزان قابل توجهی افزایش می یابد.

•نه گفتن را تمرین کنید – گاهی اوقات به مسایل پیش رو نه بگویید. مطمئن باشید که همیشه زمان و فرصت کافی برای پیشرفت وجود دارد. عجله در انجام کارهای مفید همیشه هم مفید به فایده نیست چراکه استرس پاک‌کن حافظه است و اضطراب دایم برای کارهای مفید و موفقیت آمیز همیشه هم سودمند نیست.

• رعایت تعادل - در همه موارد تعادل را رعایت کنید – نیازی نیست در انجام عوامل مذکور زیاده‌روی کنید. به خاطر داشته باشید که رعایت اعتدال همواره مناسب‌ترین روش است(تبیان)