سنجش مشاهدهای                                                                

از آن جا که در ارزش‌یابی کیفی توصیفی تأکید بر ارزش‌یابی نامحسوس و در شرایط عادی و طبیعی است، «مشاهده» یکی از مفیدترین روش های جمع‌آوری اطلاعات از کلاس درس و فرآیند یادگیری و پیشرفت دانش‌آموزان است. برای این کار معلّم باید دانش‌آموزان را در حین پرداختن به تکالیف و فعالیت‌های یادگیری در شرایط مختلف (آزمایشگاه، زمین بازی، محیط مدرسه و مانند این‌ها) مشاهده نماید.

دلایل استفاده از چک لیست : 1- مشاهدات علمی باشد (یک نوع طرح درس می باشد)2- اصل پاسخ گویی 3- فراموش نشود

فهرست وارسی                                                                                               

?             عبارت است از فهرستی از مفاهیم، مهارت ها، فرآیندها و یا نگرش های ویژه‌ای که شما در نظر دارید حضور یا عدم حضور آن را ثبت کنید   تهیه فهرست وارسی عمل ساده ای است کارهایی که باید انجام دهید این است که ابتدا فهرستی از رفتارها یا ویژگی های مهم را تهیه کنید و بعد غلطهای متداول را هم بر آن بیفزائید آخر سر این که اقلام فهرست را به گونه ای که بتوانید به راحتی از انها استفاده کنید مرتب کنید (کوپر1994 )درباره افزودن غلطهای متداول به فهرست وارسی میگوید وجود این گونه غلط ها در فهرست وارسی این وسیله را به صورت یک ابزار تشخیص در می آورد.

مراحل تولید فهرست وارسی

•           نشانه‌های هر یک از انتظارات تهیه شود  

 •              فعالیت‌ها و شواهد تحقق انتظار آموزشی مورد نظر ، به صورت عبارت‌ها و یا جملات کوتاه اما واضح قابل مشاهده نوشته شود  

•           جدول مناسبی برای این فهرست وارسی تهیه کنید .

·            تنها رفتارها یا ویژگیهای مهم منظور می شود

•          فهرست وارسی را خودتان یک بار اجرا کنید تا نارسایی های آن مشخص شود.

از همکاران در اصلاح نهایی فهرست وارسی کمک بگیرید.  

روش مقیاس درجه بندی

برخلاف روش فهرست وارسی که در آن تنها بود یا نبود ویژگی مورد نظر یا وقوع یا عدم وقوع رفتار مورد سنجش ثبت می شود در مقیاس درجه بندی ،درجه یا مقدار رفتار یا ویژگی مورد نظر تعیین می گردد .

انواع مقیاس های درجه بندی :

                   1-عددی   2- نگاره ای

                                                           نمونه آزمون عملکردی    

                          آزمون عملکردی درس ریاضی

نام و نام خانوادگی                                                                         کلاس

وسایل مورد نیاز : مداد ، خط کش ، متر، کاغذ

فعالیت:

به حیاط مدرسه بروید و در آن‌جا یک قطعه زمین (زمین ورزشی ، باغچه و مانند این‌ها) را انتخاب کنید و اضلاع آن را اندازه گیری نمائید و به پرسش های زیر پاسخ دهید:

قطعه زمینی که انتخاب نموده اید چه شکل هندسی دارد؟ آن را رسم کنید.

هر ضلع چه اندازه‌ای دارد؟

مساحت و محیط آن چند متر مربع است؟

ارزشیابی:

•           شکل قطعه زمین درست رسم شده است.  

•           اندازه گیری درست انجام شده است.  

•           اندازه های در کنار اضلاع شکل مورد نظرنوشته شده است.  

•           محیط قطعه زمین درست محاسبه شده است.  

انواع آزمون های عملکردی

1-آزمون کتبی عملکردی  

  2-آزمون شناسایی

3- انجام عملکرد در موقعیت های شبیه سازی شده

4-نمونه کار

آزمون عملکرد کتبی

این آزمون عمدتا در کاربرد آموخته ها در موقعیت های عملی تاکید دارد.سنجش توانایی کاربرد دانش ومهارت کسب شده درموقعیتهای عملی یا شبیه سازی شده با موقعیت عملی  

تفاوت آن با آزمون کتبی معمولی : فرآینده های سطوح بالا حیطه شناختی – کاری راکه به صورت عملی می تواند انجام دهد .مراحل آن رابه صورت کتبی بنویسد

مانند : طراحی سیم کشی یک اتاق یا نوشتن یک داستان ،طراحی لباس ،طراحی نقشه یک ساختمان ،نقشه آب وهوایی، درجه حرارت هوا رادریک هفته روی نمودار مشخص کند

آزمون شناسایی

?             روشی است برای سنجش توانایی یادگیرنده در تشخیص ویژگی ها ، محاسن،معایب و موارد استفاده مختلف از طریق بررسی ومشاهده

 ?                مانند تشخیص تلفظ درست یک کلمه یا تشخیص روش درست حل یک مسئله شناسایی غلط املایی یک متن شناسایی محل رودها و دریاچه ها روی نقشه آرایه های ادبی در یک قطعه شعر  

?             انجام عملکرد در موقعیت های شبیه سازی شده

از یادگیرنده خواسته می شود تا در یک موقعیت شبیه سازی شده یا مصنوعی یا خیالی همان اعمالی را انجام دهد که در موقعیت های واقعی ضروری هستند . مانند :انجام حرکات مختلف شنا در بیرون از آب – ایفای نقش در کلاس در زمینه یک موضوع درسی طراحی و ساخت یک مدار الکتریکی ساده در کلاس و آزمایشگاه با وسایل خاص – ماکت ها ومولاژها

? نمونه کار     سنجش توانایی فرد وعملکرد او در موقعیت واقعی

از یادگیرنده خواسته می شود تا اعمالی را انجام دهد که معرف عملکر د واقعی مورد سنجش هستند .

? مانند : تدریس دانشجوی تربیت معلم با استفاده از روش خاص به گروهی از دانش آموزان تایپ یک نامه مانند : ساخت مکعبی با ابعاد مختلف ترجمه یک متن تهیه روزنامه دیواری گردآوری سنگ ها ، برگها یا اشیاء دیگر  آموزش رانندگی 

? روش های آزمون عملکردی

 ? مشاهده در مو قعیت های طبیعی          انجام آزمایش             اجرای پروژه       پوش? کار     ایفای نقش     نمایش دادن

?               آزمونهای عملکردی چگونه طراحی می شوند؟

برای طراحی آزمون های عملکردی در هردرس یا هر موضوع درسی ، ابتدا جدول مشخصات درس یا شناسنامه و هدف های درس را تهیه کنید .اندازه گیری هدف های قابل اندازه گیری یا آزمون های سنتی را به عهده ی همان آزمون بگذارید . هدف هایی را که سنجش آن ها به آزمون های عملکردی نیاز دارد ( مثل مهارت ، کاربرد ابزار ، توجه به مسائل ایمنی ، توانایی انجام فعالیت در مدت زمان معین و با دقتی معین ،و...) مشخص کنید و برای آنها ابزار سنجش مناسبی طراحی کنید .

ادامه مطلب...

تکلیف درسی

   در واقع، تکلیف دادن یعنی فراهم کردن موقعیت‌ها و فرصت‌های مناسبی که در آن دانش‌آموزان به تقویت و بسط دانش‌ها و مهارت‌های خود می‌پردازند و این خود، تجربه‌ی جدیدی است که بر اساس تجربیات قبلی پایه گذاری می شود در نتیجه، ارتباط بین دانش گذشته و تجربیات جدیدِ یادگیری را معنی دار می سازد. بدون شناخت صحیح از تجربیات قبلی، یعنی، ضعف‌ها و قوت‌های یادگیری در مراحل قبل، نمی توان تکلیف مناسب طراحی نمود. این موضوع ارتباط محکم بین جریان یاددهی یادگیری و جریان ارزرش‌یابی را نشان می دهد.  

مراحل طراحی تکلیف درسی

•          نخست، هدف باید مشخص شود. این هدف باید با تحلیل و تفسیر اطلاعات به دست آمده از عملکرد دانش‌آموز یا گروهی از دانش آموزان تعریف شود.یعنی باید در راستای اصلاح ضعف یا بهبود و ارتقای توانایی خاصی باشد.

•          دوم، فعالیت مناسبی را برای دانش آموز تعریف شود. این فعالیت باید با هدف، ضعف و توانایی دانش آموز‌ یا گروهی از دانش آموزان متناسب باشد.

•          سوم، دانش‌آموز یا دانش آموزان، افراد ذی‌نفع و همکار ، مانند والدین و یا هم‌کلاسی‌ها را توجیه کنید.

•          چهارم، روند اصلاح و بهبود عملکرد دانش آموز بررسی شود.

انواع تکالیف      

از نظر اجرا

?             1ـ  تکالیف عمومی :

   تکالیفی که برای تمامی دانش آموزان کلاس در نظر گرفته می شود  

?             2- تکالیف انفرادی:

این تکالیف براساس شناخت معلم از ویژگی های دانش آموز ارایه می گردد وجود تفاوت های فردی در بین دانش آموزان این دسته از تکالیف را ضروری می نماید.    

3ـ تکالیف گروهی:

?             فعالیت گروهی در کلاس درس امروزه بسیار مورد اقبال معلمان است معلمان تلاش می کنند تعداد محدودی از بچه ها را در یک گروه خاص سازمان داده و آن ها را برای انجام فعالیت ها خاص به مشارکت وادار کنند تکالیف گروهی براساس نوع گروه و هدف گروه ارایه می گردد مهم این است که تکالیف گروهی بایستی قابلیت انجام گروهی را نیز داشته باشد و آنها را به تعامل و همفکری وا دارد.  

تکالیف درسی از نظر محتوا

الف- تکالیف تمرینی

    این نوع تکالیف، قدیمی ترین ورایج ترین تکالیف درسی در مدارس هستند. معمولاً به صورت کتبی و برای تثبیت یادگیری به روش تکرار و تمرین اجرا می‌شود. این تکالیف در صورت کثرت استفاده، ملال‌انگیز وخسته کننده است و اگر بیش از حد استفاده شود، همان مشق های پرمشقتی است که همه‌ی ما تجربه‌ی آن را در ذهن داریم.

  2- تکالیف آماده سازی

     این گونه تکالیف بیش‌تر برای درس های روزهای بعد به کار می‌رود. مثلاً اگر قرار است هفته ی آینده، درس گیاهان تدریـس شـود شما می‌توانید از پیش به دانش‌آموزان خود بگویید که بخش گیاهان را ورق بزنند یا این که تعدادی برگ یا دانه‌ی گیاهان را جمع‌آوری کنند و به کلاس درس بیاورند و یا تکالیفی شبیه این را اجرا کنند. شما با این کار درآن‌ها برای فهم درس جدید آمادگی ایجاد کرده اید.

 3- تکالیف امتدادی و بسطی (کاربردی)

    این نوع تکالــیف شاگردان را از سطح کلاس بالاتر می‌برد و دانش و مهارت و تجربه‌ی آن‌ها را توسعه می‌دهد. این تکالیف می‌تواند به صورت پروژه به دانش‌آموزان، ارائه شود. مثلاً به دانش‌آموزان گفته شود که در کتابخانه کتابی درباره‌ی سنگ ها پیدا کنند و قسمت هایی از آن را به کلاس ارائه دهند.

4- تکالیف خلاقیتی

    معلم با ارائه ی این نوع تکالیف دانش‌آموزان را وادار می کند با روش و راه جدیدی کاری را عملی سازند یا اثر کاملاً جدیدی از خود ارائه دهند. در درس هنر و بنویسیم این تکالیف جایگاه خاصی دارد.

ادامه مطلب...

از منظر زمان ارائه‌ی بازخورد و ارتباط با یادگیری  

•    بازخوردهای فرآیندی: بازخوردهایی که دانش‌آموزان در جریان فعالیت‌های یادگیری خود دریافت می‌کنند.  

 بازخوردهای پایانی: بازخوردهایی که دانش‌آموزان در پایان یک مرحله از یادگیری، مانند پایان نیم سال و پایان سال، به صورت گزارش مشروحِ پیشرفت تحصیلی، دریافت می‌کنند 

ازنظرکلی :

بازخورد تشویقی به صورت تشویق شفاهی وزبانی

بازخورد قضاوتی : پرونده کارش راجلوش می گذاریم ونتایج کارش رابا کارهای گذشه اش مقایسه می کنیم و به اوبازخورد می دهیم .

بازخورد رهنمودی: معلم تصویری واقعی از تلاشهای اورا منعکس کرده ضمن بر شمردن نقاط قوت تفسیر درستی از خطاهای دانش آموز به همراه توصیه های برای بهبود یادگیری به آنانی ارائه می دهد

  ادامه مطلب...