گل بابونه
بابونه گیاهی است دائمی و کوچک دارای بوئی معطر که در چمنزارها و اراضی شنی می روید . ساقه آن به رنگ سبز مایل به سفید ، برگهای آن کوچک و دارای بریدگی های باریک و نامنظم و پوشیده از کرک است . ترکیبات شیمیایی: گلهای بابونه دارای اسانس روغنی آنته مین ( Anthemine) تانن ، فیتوسترول و همچنین ماده ای تلخ بنام اسید آنته میک Anthemique Acid می باشد . خواص داروئی: بابونه از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است و از تقویت کننده های تلخ به حساب می آید. جالینوس حکیم آنرا برای درمان تب و لرزهای نوبه ای بکار می برد . یکی از مهمترین خواص بابونه درمان زخم معده و ورم معده است و این گیاه به آسانی این مرض را درمان می کند و آنهایی که سالهاست با این مرض دست به گریبان هستند و از قرص های مختلف گران قیمت نظیر Lozac و Zantac و غیره استفاده می کنند می توانند با استفاده از بابونه سلامتی خود را بازیابند.
بابونه اعصاب و قوای جنسی را تقویت می کند . بابونه مقوی مغز است . بابونه ادرار آور و قاعده آور است . این گیاه ترشح شیر را در مادران شیر ده افزایش می دهد .درمان کننده سردرد و میگرن است. استفاده از بابونه سنگ مثانه را خرد و دفع می کند.اگر کسی قطره قطره ادرار می کند به او چای بابونه دهید تا درمان شود.بابونه درمان کننده کمی ترشحات عادت ماهیانه است.برای درمان چشم درد ، بابونه را در سرکه ریخته و بخور دهید.برای تسکین دردهای عضلانی چای بابونه بنوشید
آلمانی ها برای توصیف بابونه از عبارتی استفاده می کنند که مفهوم آن این است: "بابونه هر دردی را درمان می کند." مصریان باستان و یونانیان با اثرات شفابخش این گیاه آشنا بودند. جالینوس حکیم بابونه را برای رفع درد، احساس گرفتگی و رفع تب مخصوصا تب های صفراوی بکار برده است. در قرون وسطی نیز از بخور بابونه برای ضدعفونی کردن فضای قصر ها و سالن های بزرگ استفاده می شد.
بابونه اثرات بسیار مطلوبی روی دستگاه گوارش دارد.نوشیدن چای بابونه موجب از میان رفتن اسپاسم و گرفتگی ماهیچه های دستگاه گوارش شده و در درمان دل درد، نفخ و ناراحتی های گوارشی عصبی و ناشی از استرس مفید است.
دم کرده گل این گیاه حاوی ترکیباتی است که با منظم کردن حرکات دودی روده هم در درمان اسهال و هم یبوست موثر است و انواع سوء هاضمه را از میان می برد. بابونه همچنین اشتها را افزایش داده و با اثر ضدالتهاب خود موجب بهبود زخم های معده و دستگاه گوارش می شود.
خواص ضدعفونی کننده این گیاه نیز موجب تسریع در بهبود عفونت های باکتریال و قارچی و همچنین تب، سرماخوردگی و آنفلوآنزا می شود.
دهانشویه با دم کرده گل بابونه اثر ضدعفونی کننده روی دندان ها و لثه دارد.
اثرات مثبت بابونه روی پوست بدن، این گیاه را به ترکیب ثابت پمادها، کرم ها و ژل های پوستی تبدیل کرده است. مصرف جلدی روغن گل بابونه تاثیر بسزایی در ضدعفونی و برطرف کردن التهاب های پوستی داشته و ترمیم آسیب های سطحی پوست را تسریع می کند. کمپرس دم کرده گل بابونه برای سوختگی های سطحی مفید شناخته شده است.
بابونه یک ماده ضدحساسیت طبیعی است و از اثرات ضدآلرژی بخور آن می توان برای تسکین آسم، آلرژی های تنفسی فصلی، زکام و سینوزیت سود برد.
حساسیت های پوستی که با خارش، سوزش و خشکی پوست همراه است با مصرف بابونه بهبود پیدا می کند.
نشستن در تشت حاوی دم کرده بابونه در التیام هموروئید موثر است.
بابونه مسکنی فوق العاده برای سردرد، میگرن، دندان درد و درد های عصبی است. ماساژ با روغن این گیاه نیز مسکنی موثر برای درد های سیاتیک است..
بخور بابونه یکی از ماسک های مورد علاقه بانوان است. بخور گل بابونه برای بهبود آکنه و جوش های صورت مفید است. بخور بابونه علاوه بر تسکین التهاب و از بین بردن میکروب ها سبب تحریک گردش خون صورت می شود و پوست را جوان و شاداب می کند. از سوی دیگر منافذ پوست را باز کرده و روند دفع سموم و فلزات سنگینی را که طی روز در آن نفوذ کرده اند، تسریع می کند.
از دیگر خواص قابل توجه گیاه بابونه، روشن نمودن مو در اثر استفاده مداوم و طولانی مدت است. استفاده از عصاره بابونه در شامپو خاصیت تقویت کننده ریشه های مو را دارد و رفع کننده حساسیت های پوست سر است.
عصاره بابونه به صورت قطره در داروخانه یافت می شود. این فرآورده در افراد حساس به بابونه و بیماران مبتلا به آسم منع منصرف دارد. مقدار مصرف آن برای مصرف خوراکی در بزرگسالان روزی 3 بار هر بار 30 قطره است. انواع کپسول ها نیز از برگ های خشک این گیاه تهیه می شود.
قطره بابونه برای درمان التهاب بافت مخاطی دهان و سایر قسمت های دستگاه گوارش به کار می رود علاوه بر این دارای اثرات ضداسپاسم و ضدنفخ است. این فرآورده به صورت دهانشویه جهت رفع التهابات مخاطی دهان نیز به کار می رود.
استفاده از بابونه معمولا بی خطر است. چای غلیظ این گیاه می تواند سبب استفراغ گردد. برخی افراد نیز به بابونه حساسیت دارند. از مصرف زیاد بابونه در دوران بارداری یا شیردهی اجتناب ورزید. اگر باردار هستید موضوع مصرف آن را با پزشک معالج خود در میان بگذارید. از مصرف توام آسپیرین، وارفارین یا هر نوع داروی رقیق کننده خون همراه با بابونه بپرهیزید.
امروز به دلیل خواص شناخته شده بابونه این گیاه به صورت های مختلف اعم از دارویی و غیردارویی در بازار موجود است. گیاه خشک بابونه را می توانید به راحتی دم کنید و بخورید. علاوه بر این دم نوش بابونه هم به صورت چای کیسه ای نیز در بازار موجود است که به راحتی قابل مصرف است. شما هم خود را از این نوشیدنی پرخاصیت محروم نکنید.
گل شیپوری
نام علمی: ZANTEDSHIAزانِتدِشیا. خانواده: آراسه ها. ARACEAE زمین اصلی: آفریقا. زمان گلُدهی: زمستان. زمان کشت: اوائلِ پاییز.
تیره گل شیپوری دارای گیاهان علفی با اشکال متفاوت است. تیره گل شیپوری Araceae متعلق به راسته چمچمهداران است. چمچمه در این گیاهان نرم ، گوشتی و چوبی نشده ، غالبا ساده ، سبز و یا رنگین و کم و بیش رشد یافته است. گلها نر ماده ، دارای پوشش یا فاقد آن تکجنس و بیپوشش و یا نازا هستند. میوه به صورت سته و گیاه دارای دستگاه ترشح کننده اسانس و یا لولههای شیرابهدار است. تیره گل شیپوری دارای 105 جنس و حدود 1500 گونه است که اکثر آنها در مناطق استوایی گرم میرویند.
به طور کلی ده گونه شیپوری وجود دارد. این گیاه معمولاً به منظور فروش گل بریده، توسط مراکز پرورش گل و گیاه پرورش داده می شود. مناسب داخل ساختمانهاست. برگهای آن سبز تیره و کمانی شکل هستند. قسمت سفید و شیپوری شکل آن که گل نامیده می شود، بخشی از اندام این گیاه است که تغییر شکل داده و به قسمتی از یک شیپور سفیدرنگ شباهت پیدا کرده است. در اصطلاح گیاه شناسی این قسمتها که در واقع نوعی برگ هستند، اسپات نامیده می شوند. اما از نظر علمی اسپات گل نیست بلکه گلها مجموعه زردرنگ و کوچکی هستند که به دور یک محور جمع گشته و در داخل این اسپاتها قرار دارند.
در هر حال ما هم مثل شما هر جا از گلهای شیپوری یاد می کنیم، منظورمان همان اسپاتهای سفید می باشد که زیبایی خاصی به این گیاه می بخشد. ساقه های بلند آن که گل را در نوک خود قرار داده گلها زیباتر جلوه می دهند. طول ساقه های گل حدودا شصت تا هشتاد سانتی متر است و طول برگها به یک متر می رسد.
گیاه این تیره که بیشتر در نقاط مرطوب و مردابی میرویند. گیاهانی پایا و دارای ریزوم غدهای مانند آر وم و واجد انشعابات همپا هستند. بعضی از گیاهان این تیره دارای ساقه گوشتی غده مانند هستند و برخی از آنها دارای ساقه چوبی ولی خزنده و یا بالا رونده هستند که تقریبا حالت چسب دارند و ساقه آنها نیز دارای ریشههای هوایی آویخته متعدد است.
روش تکثیر
شیپوری دارای ساقه های زیرزمینی است. این ساقه ها ریزوم نامیده می شوند. برای تکثیر و ازدیاد شیپوری، باید ریزومها را از خاک خارج کرده به چند قطعه تقسیم نمود و در گلدانهای متعدد کاشت.
تیره لاله عباسی Nytaginaceae دارای 300 گونه و در حدود 30 جنس است که گونههای آن غالبا در آمریکا انتشار دارند و در دیگر نقاط دنیا بسیار نادر هستند. این گیاهان علفی ، درختچهای ، درختی و دارای برگهای غالبا متقابل ، بندرت متناوب ، بدون گوشوارک و با گل آذینهای گرزنی هستند. گل یا گل آذین را در این گیاهان غالبا برگههایی سبز رنگ یا رنگین به صورت گریبان احاطه کرده است. |
هر گل دارای کاسهای پیوسته و لولهای شکل ، فشرده با 5 لبه و یا کاملا قیفی شکل ، سفید رنگ یا رنگین و گلبرگ مانند است. بخش پایینی آن معمولا در اطراف میوه که به صورت فندقه است باقی مانده و سخت میشود. تعداد برگههای گریبان معمولا 2 تا 5 عدد ، در گلهای منفرد سبز رنگ و در گل آذینهای رنگین است. مادگی شامل تخمدان یک برچهای ، با یک تخمک نیمه واژگون یا تقریبا واژگون و نافه دارای 3 تا 6 پرچم است.
لاله عباسی گلی است اهلی و خانگی و در مقابل آفات بسیار مقاوم که گل های شیپوری سرخ و سفید و بنفش آن هنگام غروب آفتاب باز می شود و به وقت طلوع سپیده صبح پژمرده می گردد. لاله عباسی گلی است زیبا که عمری یک شبه دارد و تنها شبها می شکفد و با طلوع فجر می میرد به همین علت معبران آن را گل جوان مرگی شناخته اند و دسته ای نیز آن را زاهدی منزوی و متقی و غمگین شناخته اند که شب زنده داری و عبادت می کند و بامداد از فرط خستگی و بی خوابی به خواب می رود که این خواب را نیز عرفا( خواب قیلوله) می گویند. خوابی که بامداد بعد از عبادت و شب زنده داری و نماز شب حاصل می شود. لاله عباسی از نظر احساسی و عاطفی گل خوبی نیست و از دسته گل های شاد محسوب نمی گردد و چنان چه در خواب ببینید که در خانه شما بوته ای لاله عباسی روئیده غمگین و افسرده می شوید. اگر از زاویه بهتری بخواهیم نگاه کنیم وجود لاله عباسی در خانه بیننده خواب نشان آن است که از نظر مذهبی و تکالیف شرئی کمبودهائی هست که باید جبران شود. اما همان طور که گفته شد لاله عباسی گل جوان مرگی و غم و انددوه است. گل شب و گل تاریکی و ظلمت است. اگر کسی گل لاله عباسی در خواب به شما بدهد همان معنی است که شما گلی به دیگری بدهید و در هر حالت تحفه غم و سوگواری است. این گل چون از شاخه جدا شود بلا فاصله پژمرده می شود و از بین می رود تعارفش در خواب به هیچ وجه دل پذیر نیست و دیدن بوته آن در خواب بهتر است.
نام : گل محمدی؛ نام لاتین : ؛ Damask – Roseاسم علمی RosaDomascena – Mill
گل محمدی با نام علمی Rosa damascene از مهمترین انواع گلهای رز در دنیا و از مشهورترین گیاهان در تاریخ باغبانی است. این گل به علت داشتن رایحه فوقالعاده و تنوع ارقام، در بسیاری از مناطق دنیا کشت میشود. ایران از قدیمیترین کشورهای تولیدکننده گلاب در جهان بهشمار می رود بطوریکه سابقه آن به بیش از 2500 سال قبل برمیگردد. درحال حاضر، کشورهای تولیدکننده گل محمدی در دنیا عبارتند از: بلغارستان، ترکیه، ایران، هند، اوکراین، آمریکا، کانادا، فرانسه، انگلستان و ژاپن. گفتنی است که چهار کشور اول جزو پیشگامان تولید گل محمدی در جهان بودهاند. عطر گل محمدی ایران، به سبب شرایط اقلیمی از مرغوبیت خاصی برخوردار است؛ ولی از آنجائیکه میزان تولید آن کم بوده و بیشتر در داخل کشور مصرف میشود، از شهرت جهانی کمی برخوردار است.
گل محمدی یک گیاه گل دار از خانواده Rosaceaeاست که بیشتر برای گلاب گیری داروسازی و طب ، عطرسازی و صنایع غذائی مصرف دارد. رویشگاه اولیة آن ایران و در حال حاضر کشت گل محمدی در کشورمان بطور عمده در استانهای فارس، کرمان، اصفهان و آذربایجان شرقی انجام میشود. این استانها به ترتیب مقامهای اول تا چهارم سطح زیرکشت گل محمدی را در ایران به خود اختصاص دادهاندمناطق عمدة تولید گل محمدی در استان اصفهان عبارتند ازکاشان، گلپایگان ونطنز. از نظر میزان تولید در واحد سطح، استان اصفهان بالاترین رتبه را در بین این چهار استان دارد و از نظر تولید استانهای اصفهان و کرمان به ترتیب مقامهای اول و دوم را دارا هستند.
از نظر گیاهشناسی گل محمدی درختچه ای خاردار با ارتفاع حدود 5/1 متر با برگهای 5 تا 7 برگچه ای به شکل تخم مرغ و رنگ سبز براق بوده و گل آن کم پر تا نیمه پٌرپر به رنگ صورتی تا صورتی- قرمز و معطر با گل آذین خوشه ای مرکب یا منفرد میباشد.زمان گلدهی در اکثر گونه ها در بهار می باشد.
این گیاه بسیار مقاوم بوده و اکثر شرایط آب و هوائی را به خوبی تحمل می کند ولی اصولاً مناطق باز و آفتابگیر با شبهای نبستاً خنک را ترجیح می دهد. نسبت به کم آبی مقاوم بوده و بسته به منطقه کشت شده بین 7 تا 15 روز یکبار در زمان گلدهی و 20 تا 30 روز یکبار در دیگر دوره های رشد آبیاری می شود. در کاشان آبیاری 5 تا 10 مرتبه با دوره آبیاری 12 تا 50 روز مرسوم می باشد. خاکهای حاصلخیز شنی- رسی دارای بافت نسبتاً خشک که هوا را به خوبی از خود عبور دهد و دارای مقادیری مواد آلی پوسیده باشد و PH حدود 5/6 بهترین محیط رشد برای گل محمدی می باشد.
کاشت نهال های آن معمولاً در اسفندماه در گودالهائی به عمق 30 تا 40 سانتی متر انجام می شود. عمده ترین روش کشت جوی و پشته با فواصل خطوط کشت حدود 4 متر و فاصله نهالهای حدود 2 متر است. البته روش کرتی نیز در بعضی از مناطق مرسوم است که در این حالت فاصله کاشت 5/1×5/1 متر تا 2 × 2 متر در نظر گرفته می شود.
عملیات هرس بیشتر برای حذف شاخه های ضعیف و کنترل بیماری ها و آفات انجام می شود و در اکثر مناطق عمل هرس فرم دهی دیده می شود. معمولاً 5 تا 6 سال بعد از کاشت درختچه های گل محمدی راکف بر می کنند تا عمل جوان سازی گیاه انجام شود.
گل محمدی از سال دوم شروع به گل دهی می کند و بیشترین محصول را در سالهای 3 و 4 دارد ولی از سال ششم گل ها ریز شده و مقدار محصول نیز کم می شود. زمان برداشت از اول اردیبهشت شروع شده و در بعضی مناطق گاهی تا آخر خرداد نیز ادامه می یابد ولی معمولاً طول دورة برداشت 20 تا 30 روز است. میانگین مقدار محصول یک درختچة گل محمدی 2 تا 5/2 کیلوگرم است.
گل محمدی از راه پاجوش ، قلمه زدن ، خوابانیدن و پیوندزدن و از طریق بذر ( برای مصارف خاص ) تکثیر می شود که در کاشان اکثراً به روش پاجوش است.
مهمترین آفات گل محمدی شته ها ( خصوصاً شتة گل سرخ ) کنه ها، شپشک ، کرم ساقه خوار و مهمترین بیماری آن سفیدک می باشد. در کاشان سموم مصرفی برای کنترل آفات بیشتر گوزاتیون، مالاتیون و دیازینون و برای بیماری سفیدک سموم سولفوره می باشد.
محصول گل محمدی
محصول عمده گل محمدی، گلاب، اسانس و گلبرگ خشک میباشد، که از آنها در صنایع دارویی، عطرسازی، فرآوردههای بهداشتی و آرایشی و صنایع غذایی استفاده میشود. مصارف دارویی آن بیشتر در درمان دردهای رماتیسمی، قلبی، تقویت اعصاب و معده و رفع بعضی از سردردها بوده و در تهیه شربت مربا و در صنایع شیرینی سازی و تهیه بستنی نیز استفاده میشود.
سالانه گلاب و اسانس ایران به کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای اروپایی از جمله فرانسه و انگلستان صادر میگردد.
برداشت گل:
برداشت گل از مهمترین، حساسترین و پر هزینهترین عوامل تولید گل محمدی است. زمان برداشت گل محمدی در کاشان حدوداً از اوایل خرداد ماه تا اواسط تیرماه است. این کار در هر منطقه 30-20 روز طول می کشد. گل محمدی پس از باز شدن، دوام کمی روی شاخه دارد. در صورت تأخیر، طی 24 ساعت رنگ آن سفید شده و میریزد. بنابراین لازم است قبل از طلوع آفتاب و ترجیحاً در هوای خنک بامدادی اقدام به برداشت روزانه گلهای باز شده نمود. با گرم شدن هوا، گلهای برداشت شده بهسرعت پژمرده میشوند. به دلیل این که معمولاً گلها روی هم انبار و فشرده میشوند، فعالیتهای تخمیری شدت مییابد. به علاوه، فعالیت کارگران گلچین، به علت افزایش دما کند میشود به این خاطر، بهتر است کارگران در اواسط روز به استراحت بپردازند و کار گلچینی، به ساعتهای خنک روز محدود شود. گلها از محل دمگل در اثر کشیدن جدا میشوند. این گلها در بقچهها و سبدها قرار داده شده و در کنار گلستانها پس از توزین، در گونی ریخته می شوند. متوسط وزن هر گل 2/2 گرم است. فاصله زمانی بین چیدن گلها تا تحویل به واحدهای سنتی یا صنعتی فرآوری، بسیار مهم است. در یک گلستان از سال سوم به بعد تولید گل اقتصادی و بطور معمول روند تولید گل تا زمان 9 تا 12 سالگی گیاه، «افزایشی» و پس از آن «کاهشی» است. با شروع روند کاهشی تولید درختچهها کفبر میشوند. به این عمل در اصطلاح «جوان سازی گلستان» میگویند. یک نفر کارگر در هر روز میتواند 50 تا 70 کیلوگرم گل تازه برداشت کرده و براساس آن مزد دریافت کند. در هر منطقه، گلدهی طی 20 تا 30 روز کامل میشود. حداکثر گلدهی در فاصله زمانی 10 تا 20 روز از شروع آن است که اصطلاحاً به این زمان «شور گلدهی» میگویند.
گل گلایول
گلایول از خانواده ایریداسه که در رنگها و اندازههای مختلف وجود دارد. گلایولهای پا بلند و پا کوتاه با رنگهای متنوع، ارقام جدیدی هستند که به تازگی به بازار عرضه شدهاند.
گلایول از گیاهان بومی فلات ایران بوده است و بعدها به کشورهای دیگر صادر شده و کارهای به نژادی بر روی آن انجام شده است که در شکلهای امروزی وجود دارند. گلایولها در فصل بهار در مناطق کوهستانی میرویند رنگ آبی بسیار زیبا و رایحه ملایمی دارند و منظره فوقالعاده زیبایی را بوجود میآورند.
گلایول، گیاه پیازی حساس به سرما است و به کمک پیاز و پیازچه تکثیر مییابد. هر پیاز تعداد زیادی پیازچه در اندازههای مختلف تولید میکند و یکی از گیاهان پیازی پر محصول محسوب میشود.
نحوه کشت پیازها بدین صورت است که آنها را در یک خاک شنی رسی و سبک با زهکشی مناسب قرار میدهند. بعد از پایان دوره سرما پیازها را در زمین میکارند و عمق خاکی که در روی این پیازها قرار میگیرد در حدود 3 تا 5 سانتیمتر است. به محض کاشت شروع به آبیاری منظم محصول میکنند تا اینکه جوانههای برگی ظاهر شوند. لذا بعد از رویش سه برگ اولیه، یک ساقه گل دهنده قطور از گیاه بوجود میآید. تمام این عملیات در محل پر نور صورت میگیرد. بعد از اینکه ساقه گل دهنده به حد معینی رشد کرد، گلچهها کم و بیش بر روی ساقه آن دیده میشوند. در مرحله سه برگی قبل از اینکه ساقه گل دهنده ظاهر شود تولید کنندگان، کود سَرَک و کود نیترات آمونیوم یا اوره را به مقدار 3 تا 5 کیلوگرم در هکتار با خاک مخلوط میکنند و آبیاری میکنند. این عملیات بعد از ظاهر شدن ساقه گل دهنده باز هم تکرار میشود.
زمان برداشت گیاه در ساعت اولیه بامداد و قبل از گرمی هوا میباشد. و در دستههای 25 تایی یا 50 تایی بسته بندی میشود سپس به محل انبار گلها و بازار عرضه میشود.
همچنین زمانی گلهای گلایول را برداشت کنید که حدود 20% مزرعه گلهای شکفته شده داشته باشد و رنگ گلبرگها نیز ظاهر شده باشد.
بعد از پایان کار برداشت گلها، برای تداوم رشد رویشی آبیاری مرتب و گاهی افزودن مواد غذایی لازم به خاک ضروری است. به محض اینکه علائم خزان را در روی برگهای گلایول دیدید باید تعداد دفعات آبیاری مزرعه را کم کنید طوری که بعد از یک یا دو هفته آبیاری کاملاً متوقف شود.
دوام شاخههای بریده گلایول بستگی به عوامل رشدی و زمان برداشت گل دارد. ولی بطور معمول در یک منطقه کوهستانی با دمای خنک و یا در جایی که اختلاف حرارت شب و روز حداقل 5 تا 8 درجه باشد، گلهای گلایول حدود 15 روز دوام دارند.
نگهداری پیازها بعد از پایان دوره رویشی و خزان برگها لازم و ضروری است.
نگهداری پیازها
- قطع سر شاخهها؛
- خروج پیازها از خاک و درجه بندی؛
- شست و شوی پیازها؛
- ضدعفونی با سم قارچ کش با غلظت 4000-2000 قسمت در میلیون (ppm)؛
- شست و شو و خشک کردن پیازها.
در سالهای اخیر بازارهای اروپایی ارقام پا کوتاهی از گلایول معرفی کردهاند که به ارقام بومی و گل آبی در ایران شباهت دارد. ارقام پا کوتاه، بعنوان یک Pot plant قابل نگهداری هستند اما در هر دوره فقط یک بار گل میدهند.