یکی از بهترین روشهای آمادگی برای تست زدن در وهلهی اول آن است که پس از خواندن هر مبحث تستهای آن مبحث را در زمان مقرر بزنیم. یعنی وقتی درسی را خواندید و خود را آماده دیدید برای خود تستهایی را مشخص و زمانی معین کنید و در آن زمان معین تستها را بزنید. مثلا اگر برای درس ریاضی 30 تست مشخص کردهاید، 45 دقیقه وقت گذاشته و آنها را بزنید ممکن است در ابتدا از این 30 تست فقط چندتا را بزنید. ولی اصلا اهمیت ندارد زیرا در کنکور به جز معلومات و آگاهی که شرط لازم این آزمون است سرعت عمل شرطی کافی میباشد چون شما هر چقدر خوب بخوانید و خوب تسلط داشته باشید با اینحال اگر سرعت عمل نداشته باشید موفق نخواهید بود. پس، از همان روز اول تست زدن را با زمان یاد بگیرید.
در وهلهی دوم کنکورهای آزمایشی تاثیر بسیار بالایی در تسلط شما به تستزنی خواهد داشت زیرا یاد خواهید گرفت که چگونه از زمان و معلوماتتان استفاده کنید البته بهترین کنکورهای آزمایشی کنکورهایی هستند که به صورت ماهیانه برگزار میشوند و بودجهبندی متناسب درسی را شامل میشوند.
پس توجه داشته باشید که یکی از مهمترین کارکردهای کنکور آزمایشی نیز تمرین آزمون دادن است. دقیقا مثل طرح اولیه یک نقاش که نیاز به تصحیح، دقیق شدن و برطرف کردن اشتباهات در آن وجود دارد پس توقع نداشته باشید که از لحظهی اول یک نقاشی بیعیب و نقص داشته باشید و فراموش نکنید که تکتک بندهای هنر آزمون دادن، نیاز به تمرین و دقت و باز هم تمرین دارد.
آزمون دادن را میتوان در دو دسته تکنیکهای نحوهی صحیح آزمون دادن و روشهای کاربردی مدیریت آزمون تقسیمبندی کرد. روشهای صحیح آزمون دادن روشهایی هستند که مانع از مواجهه با کمبود وقت در جلسهی آزمون میشوند و سبب میگردند تا از هر درسی به اندازهی تسلط و تواناییمان نتیجه بگیریم. این روشها عبارتند از:
1- زمانبندی قبل از آزمون
همانطور که میدانید در ابتدای دفترچه سوالات آزمونها برای سوالات هر درس یک زمان پیشنهاد شده است. اگرچه این زمانها مطابق با استانداردها و ویژگی غالب دروس بهترین زمانهای ممکن برای پاسخگویی به سوالات هستند، اما شما میتوانید با توجه به شناختی که از روحیات و تواناییهای خوددارید زمانبندی مناسبی برای جلسه آزمون در نظر بگیرید. مثلا ممکن است زمانبندی شخصی در دروس عمومی به این ترتیب باشد که ادبیات (15 دقیقه)، عربی (25 دقیقه)، زبان (20 دقیقه) و معارف (10 دقیقه). به همین ترتیب برای دروس اختصاصی نیز زمانبندی مناسبی در نظر بگیرید و حتیالامکان در اجرای آن تلاش کنید این اصلا به این معنی نیست که شما در تمام مدت چشم به ساعت دوخته و تمرکز خود را از دست دهید. بلکه برای مطابقت با زمان از پیش تعیین شده پس از پاسخ دادن به نیمی از سوالات، به ساعت خود نگاهی بیندازید. اگر مطابق با زمان و یا جلوتر از زمان باشید که هیچ، ولی در صورت عقب بودن از برنامه اندکی به سرعت خود بیافزایید. اما به یاد داشته باشید که افزایش سرعت به معنای افزایش دلهره و عصبی شدن نیست و در صورت عدم اتمام سوالات یک درس در زمان مقرر، فورا به سراغ درس بعدی بروید و به هیچوجه اجازه ندهید این مساله به پاسخگویی به سوالات سایر دروس لطمه بزند.
2- روش یک ضرب دو ضرب (وزنهبرداری)
برای جلوگیری از اتلاف وقت و استفادهی بهینه از زمان، تستهای آزمون را به سه دسته تقسیم کرده و سه نوع برخورد با آنها خواهیم داشت:
الف) سوالاتی که جواب آنها را بلد هستیم یا فکر میکنیم در کمتر از یک دقیقه آنها را به جواب میرسانیم، که به این سوالات باید همان لحظه جواب داد.
ب) سوالاتی که بعد از حل به جواب نمیرسد یا اینکه از قیافهشان پیداست که وقتگیرند. این سوالات را با یک ضربدر مشخص میکنیم، یعنی «باشد برای بعد» پس میرویم سراغ سوالات بعدی.
ج) سوالاتی که مطمئن هستیم «بلد نیستیم» با دو ضربدر مشخص میکنیم، یعنی به این سوالات دست نخواهیم زد.
پس از اینکه تمام تستها را یکبار تا انتها بررسی کردیم و گروه یک را پاسخ دادیم بار دوم در صورت داشتن وقت کافی به تستهای گروه دوم میپردازیم، به این ترتیب شما میتوانید به بیشترین تستها در کمترین زمان ممکن پاسخ بگویید. فراموش نکنید که امتیاز تست آسان متوسط و سخت یک درس در کنکور یکسان است و اگر از چنین روشی استفاده کنید میتوانید زمانی را که صرف حل کردن تست سخت میکنید، به پاسخگویی به 5 تست متوسط یا شاید 10 تست آسان اختصاص دهید.
تذکر مهم: اشتباهات غیرعلمی در کنکور شایعتر از اشتباهات علمی داوطلبان است. اشتباهاتی نظیر:
الف) «نیست» را «است» دیدن و بالعکس
ب) عجله کردن در خواندن صورتمساله
ج) انتخاب گزینهی همشماره با پاسخ سوال. مثلا در سوالات فیزیک بعد از کلی محاسبه به جواب 2 میرسید که این جواب در گزینهی 4 وجود دارد و شما به اشتباه گزینهی 2 را به عنوان پاسخ صحیح انتخاب میکنید.
د) عدم تطبیق شماره سوال حین انتقال پاسخ به پاسخبرگ و...
سعی کنید از همین امروز در مورد رفع چنین مشکلاتی اقدام کنید. چرا که افزایش دقت ممکن نیست مگر با تمرین کردن. نمونهی همین اشتباهات نه تنها در کنکور آزمایشی بلکه حین تست زدن در منزل نیز رخ میدهد. حتی اگر افزایش دقت باعث پایین آمدن سرعت پاسخگویی شما شود سعی کنید از امروز تمرین دقت را در اولویت قرار دهید، چرا که افزایش سرعتی که منجر به بیدقتی و گرفتن نمرهی منفی شود، ریالی نمیارزد.
دستهی دوم از تواناییها که بایستی به تقویت و تمرین آنها بپردازیم روشهای مدیریت آزمون است. قبل از توضیح این مبحث کمی با خود بیاندیشید آیا نمونهای از این موقعیتها را در جلسهی آزمون تجربه کردهاید:
1- برخوردن به چند سوال سخت پیدرپی، خصوصا در درسی که در آن احساس تسلط و توانایی بیشتری دارید.
2- به یاد آوردن انتظارات و خواستههای دیگران
3- بیاعتمادی نسبت به خود، تواناییها و قابلیت خود
4- نگاه کردن به خانههای سفید پاسخبرگ و آمارگیری از سوالاتی که قادر به پاسخگویی نبودهاید.
در این حالات تمام قوایتان تحلیل میرود، پس بیشتر از یک راهکار به شما توصیه نمیکنم: چند لحظه آرامش و تمرکز، اندیشیدن به بهترین راه تسلط به خود و ادامهی کار.
اجازه ندهید افکار مخرب تمرکز شما را به هم زده و در شما اضطراب ایجاد کند. خود را از قبل برای پاسخ ندادن به بعضی از سوالات آماده کنید. اگر به چند تست پشت سر هم برمیخورید که نمیتوانید به آنها پاسخی بگویید، مطمئن باشید این مساله کاملا اتفاقی است و هرگز به معنای عدم تسلط و توانایی شما در پاسخ دادن به سایر سوالات نیست. هر آزمون مجموعهای از سوالات آسان تا سخت است و کسی موفقتر است که به سوالات آسان و متوسط پاسخ گوید. از طرفی به اندازهی زمان و انرژیای که صرف مطالعهی یک درس کردهاید از خود توقع داشته باشید و تصور نکنید که بایستی تمام مطالب یک درس یا یک بخش را به یاد داشته باشید.
اساس تست زدن شما از زمان مطالعهتان در منزل پایهریزی میشود. به دانستههایتان اعتماد کنید. آزمون فقط آخرین مرحلهی آموختن است، یعنی پیاده کردن آنچه قبلا آموختهاید. پس در هنگام پاسخگویی به سوالات تنها هدفتان تمرکز و سعی در استفاده از تمام آموختههایتان باشد و اجازه ندهید افکار مخرب و منفی با انرژیای که از شما میگیرند مانع از نتیجهگیری مطلوبتان شوند، تا به نتیجهای که شایستهی میزان مطالعات و سواد شماست دست یابید.