روش تدریس قرآن پایه سوم ابتدایی   .

......ادامه مطلب

ب- قرائت قران کریم:

   قرائت قران کریم در اصطلاح رایج خواندن آیات قرآن به صورت زیبا و با صوت خوش است

1-تلفظ حروف خاص عربی :

 یعنی حروفی که در فارسی تلفظ مشترک داشته ولی در عربی و قران هر کدام تلفظ خاصی دارند این حروف عبارت اند از :

ح،ه   -ع،أ    -ط،ت   -غ،ق    -ث،ص،س  -ذ،ظ،ض،ز

2-حرکات کوتاه و کشیده :

یعنی کوتاه خواندن حرکات کوتاه و کشیده خواندن حرکات کشیده و پرهیز از کشش حرکات کوتاه یا کوتاه کردن حرکات کشیده .

3-احکام تجویدی :

یعنی فصیح وزیباتلفظ کردن حرکات، و حروف و ترکیبات آن ها این احکام عبارتند از فصاحت تلفظ حروف ، حرکات استعلاء و استفاء تفخیم ترفیق، مدّ و غنه، قلقله و عدم قلقله، اظهار،  ادغام اخفاء  و  ابدال

4-وقف و ابتدا :

یعنی منظم و شمرده خواندن آیات قران ابتدا کردن از محل مناسب و وقف کردن بر جای مناسب.

5-صوت و لحن:

 یعنی زیبا نمودن قرائت با آهنگ مناسب ردیف متنوع هماهنگ تناسب زیر و بم صدا – حجم صدا سرعت مناسب قرائت .

ج- پیام قرآنی:

منظور از پیام قرآنی ، آیه یا عبارت قرآنی کوتاه و زیبایی است که دارای پیامی بلند و ارزشمند در باره ی  موضوعات اعتقادی ، اخلاقی ، تربیتی ، اجتماعی و ... است .پیام قرآنی مورد استفاده برای کودکا ن معمولا دارای ویژگی های :

1- قالب شعارگونه دارد.

2-  قابل درک برای کودکان است .

3-موجز و پر معناست .

4-  کودکان می توانند مثال ها و نمونه هایی عملی برای آن ذکر کنند.

اهمیت و جایگاه آموزش پیام قرآنی :

 هر چند که مهم ترین هدف آموزش قرآن است اما به دلایل زیر ، آموزش پیام های قرآنی ضرورت و اهمیت دارد :

1- از آن جا که آموزش رو خوانی قرآن کریم در دوره ی ابتدایی عموما بدون درک معنای آیات است ، باید این نقص تا حد امکان به نحوه ی جبران شود .

2-  یکی از اهداف مهم دوره ی ابتدایی ، تقویت زمینه های تربیتی و پرورشی کودکان است .

3-  پیام قرآنی به دانش آموزان کمک می کنند که مباحث تربیتی و اخلاقی را به عنوان دستورات خدا که در قرآن آمده است ، بشناسد .

4-  یادگیری مشارکتی از رویکرد های مهم آموزش است . در درس قرآن پیام های قرآنی ، بهترین فرصت را برای مشارکت دانش آموزان در فرآیند یاددهی – یاد گیری فراهم می سازد .

د- در ک معنای ترکیب ها و عبارت های ساده ی قرآن:

از ویژگی های مهم جامعیت آموزش قرآن ، دست یابی به توانایی درک معنا و عبارات ساده ی قرآن است .برخی از دلایل استفاده از داستان های قرآنی به شرح زیر است :

1-   ایجاد جذابیت و تنوع در آموزش قرآن .

2- وجود داستان در کتاب آموزش قرآن ، موجب افزایش علاقه و انگیزه ی کودکان به کتاب و درس قرآن می شود .

3-  داستان های قرآنی شامل مطالب بسیار ارزشمند وجاودانه ی اعتقادی ، تربیتی ، اخلاقی ، اجتماعی و نبرد حق و باطل و... است .

4- بیان داستان های قرآنی در درس قرآن ، راه تولیدات متنوع و جذاب کتاب های کمک آموزشی ، نوار صوتی و تصویری ، فیلم ، انیمیشن ، نرم افزار و ... را باز می کند

ویژگی های آموزشی روخوانی :

1-بهره گیری از سواد اموزشی فارسی

2-بهره گیری از حواس

3-  آموزش از ساده به مشکل

* چند نکته : با توجه به ویژگی های فوق در آموزش روخوانی قرآن ، در دوره ی ابتدایی باید نکات زیر رعایت شود :

1-  مراحل کسب مهارت رو خوانی :

الف – بخش خوانی

ب- شمرده خوانی

ج- روان خوانی

2- استفاده از رسم الخط آموزشی

3- تاکید بر کسب مهارت عملی

4- تمرین وتکرار مناسب و کافی

روش رفع اشکالات روخوانی دانش آموزان :

1-  رفع اشکال همراه با تشویق دانش آموز نسبت به آنچه که صحیح خوانده است انجام شود تا موجب تقویت اعتماد به نفس او گردد.

2-  رفع اشکال باید به نحو هی انجام شود که موجب اضطراب دانش آموز نشود .

3-   حتی الامکان خود دانش آموز ،اشکال خویش را برطرف کند.

4-   پس از خواندن صحیح توسط دانش آموزان دیگر ، دانش آموز متوجه خطای خود بشود و حتی الامکان آن را رفع کند .

5-   رفع اشکال موجب صرف وقت بیش از حد نشود .

6-   تسلط آموزگار بر روخوانی متن درس ، موجب تشخیص بهتر اشکالات و رفع آنها می شود .

7-  آموزگار نباید بلافاصله ، حالت صحیح کلمه را بخواند و نیز از دانش آموزان بخواهد که آنها نیز چنین کاری نکنند.

8-  رفع برخی از اشکالات به تمرین بیشتر و مرور زمان نیاز دارد ، از این رو آموزگار نباید انتظار داشته باشد که همه ی اشکالات بلافاصله برطرف شود.

9-  باتوجه به اصول فوق ، آموزگار یکی از روش های ترکیبی از آنها را برای رفع اشکال انتخاب می کند.این روش ها عبارتند از :

1-   در حین قرائت دانش آموز ، تذکر نمی دهیم ، بلکه صبر می کنیم تا پس از وقف در پایان سطر تذکر لازم داده شود.

2-   با تشویق دانش آموز ، از او می خواهیم که هما ن عبارت را با دقت بیشتر بخواند . این شیوه اشکال گرفتن ، بیشتر زمانی مفید است که اشکال دانش آموز به علت عدم دقت کافی یا شتاب زدگی خواندن باشد .

3-    توجه دانش آموزانکلاس را به کلمه ی غلط خوانده شده جلب کرده و با طرح سوال ، شکل صحیح و غلط کلمه را مقایسه می کنیم و از ان ها می خواهیم تا شکل صحیح را بگویند.

4-    اگر به نظر می رسد کلمه یا عبارت غلط خوانده شده برای تعدادی از دانش آموزان مشکل است ، آموزگار کلمه یا عبارت را روی تخته نوشته و از همه ی دانش آموزا ن می خواهد تا با اشاره ی او ، آن کلمه یا عبارت را به صورت بخش بخش بخوانند .

*تذکر *

1-     بعضی از دانش آموزان لکنت زبان دارندو عبارات را با مکث ، تکرار و به کندی می خوانند . آموزگار ضمن برخورد لطیف ،مناسب و طبیعی سعی می کند آنها را در انتظار بقیه خجالت زده و مورد تمسخر قرار نگیرند .

2-   مناسب است دانش آموزان را به گروه های چند نفره تقسیم کنیم تا آیات در س را برای  یکدیگر بخوانند و اشکالات روخوانی و قرائت یکدیگر  را اصلاح کنند .

روش تدریس قرائت قرآن :

کسب مهارت قرآن یکی از اجزای آموزش جامع قرآن است. جایگاه و اهمیت آموزش قرائت قرآن ، تعرف آن و حد مورد انتظار در بخش کلیات بیان شده است . آموزش قرائت در دوره ی ابتدایی ، بر استماع نوار آموزشی ،الگو گیری و هم خوانی با آن استوار است . مهمترین فایده ی نوار آموزشی ، تسهیل تدریس و توجه به نقش شنیدن در کسب توانایی زیبا خوانی قرآن کریم است . این اموزش ضمن آن که دانش آموزان را با قرائت زیبا ، صحیح و منظم قرآن آشنا می کند و زمینه کسب مهارت قرائت قرآن را فراهم می آورد ، موجب تقویت روخوانی و روان خوانی قرآن نیز می گردد.

مراحل تدریس قرائت :

1-  گروهبندی دانش آموزان

2-  خواندن قران در گروه و خواندن آیات و عبارات توسط دانش آموزان

3- رفع اشکال به شیوه ی مناسب توسط دانش آموزان

4- نوشتن عبارت روی تخته و رفع اشکال توسط دانش آموزان و همخوانی

5-تمرین گروهی

روش تدریس :

1- خواندن متن پیام

2- خواندن ترجمه ی پیام

3-بحث و گفت و گو درباره ی مفهوم پیام

4-بیان مصادیق جدید

5- ترجمه ی بعضی کلمات پرکاربرد

علم قرائت قرآن سماعی است یعنی با شنیدن باید آموزش را یاد بگیرند و در ابتدای کار نباید عجله کرد.بخش بخش خواندن معلم و تکرار آن ها به وسیله بچّه ها فاجعه است.(اصلا نباید معلم خود،بخش بخش بخواند.

پبام های قرانی مال دانش آموزان است ،خودشان فعالیت می کنند و خودشان می خوانند و تولید محتوا می کنند. در نهایت هدف از اشاره با خودکار یا غیره این است که چشم، حرکت صحیح را عادت کند.